Представители национально-культурных центров Самарской области познакомились с Мордовией
13-14 августа в Саранске побывала самарская делегация руководителей национально-культурных центров, работников ГКУСО «Дом дружбы народов», редакторов национальных СМИ во главе с заместителем руководителя Администрации Губернатора Самарской области - руководителем департамента по связям с общественностью и экспертной деятельности Денисом Ивановичем Подсеваткиным. Татарские общественные организации в поездке представили редактор татарской областной газеты «Бердэмлек» Рафгат Аглиулин, член Совета СОТО «Туган тел», редактор информационного медиа-портала «Самарские татары» Римма Нуретдинова, заместитель председателя НКАТ г.Тольятти Савбян Рафиков. Целью визита гостей стало знакомство с республикой, ее достижениями в социальном и экономическом развитии. В течение двух дней самарцы знакомились с городом Саранск, его спортивными и инновационными объектами.
Делегация Самарской области прилетела в Мордовию 13 августа поздно вечером, встречали гостей и сопровождали Министр по национальной политике Республики Мордовия А.М Чушкин, его заместители А.И.Карьгин, А.Б.Сявкаев, директор Некоммерческой ассоциации «Поволжский центр культур финно-угорских народов» Ю.А.Мишанин и др.
Самарская делегация прибыла не только осмотреть достопримечательности Саранска, а попытаться понять — каких изменений ждать в Самарской области. Ведь в своем выступлении Николай Меркушкин неоднократно опирается на опыт Мордовии в решении тех или иных проблем. «Меня всегда упрекают в том, что я очень часто привожу в пример Мордовию и ссылаюсь на этот регион, - заметил однажды Николай Меркушкин. — Но если бы я этого не делал, то меня бы воспринимали как человека безответственного, который не болеет душой за то, что делает».
Самарцы, совершив пешую прогулку по центральной части г.Саранск, позавидовали чистоте и ухоженности столицы Мордовии.
За ужином в ресторанном комплексе «Мордовское подворье», которое раскинуто на берегу Саранки и было построено к празднованию Тысячелетия единения мордовских народов с народами Государства российского, гости встретились с коллегами — с руководителями национально-культурных организаций республики. Татарскую общественность представляла бывший главный редактор республиканской татарской газеты «Юлдаш» Альмира Хамзеевна Габунова.
Николая Ивановича все выступающие мордовские коллеги назвали настоящим национальным героем, лидером мордовского народа. Торжества к Тысячелетию единения мордовского народа с народами Российского государства, ставшие одним из ключевых событий 2012 года не только в Республике Мордовия, но и во всей России - самый главный мегапроект в политической карьере руководителя, много сделавшего для своего народа, для развития и процветания своего региона.
- В Мордовии в последние годы много делается для возрождения народной культуры, для укрепления дружбы между народами, которые живут на ее территории. С 2004 года по указу Главы Республики официально празднуются национально-фольклорные праздники: мордовские «Акша келу», «Раськень озкс», День славянской письменности и культуры, татарский «Сабантуй». Эти праздники национальные, но на них приходит и приезжает столько людей и творческих коллективов, что они сразу становятся интернациональными. Так это и задумывалось, - рассказали гостям хозяева.
- Республиканская еженедельная общественно-политическая газета татар Мордовии «Юлдаш»(«Спутник»), первый номер которой вышел 19 апреля 2005 года, издается при поддержке главы республики, — подчеркнула Альмира-ханым Габунова. — Она служит духовному объединению всех татар республики независимо от их социального положения и политических предпочтений.
Редактор татарской областной газеты «Бердэмлек» Рафгат Аглиулин обратился к заместителю руководителя Администрации Губернатора Самарской области Денису Ивановичу Подсеваткину с просьбой перенять опыт республики в финансировании национальных изданий.
На следующий день, 14 августа, гости ознакомились с инфраструктурой Национального исследовательского Мордовского государственного университета имени Н.П. Огарева.
В лабораториях Института физики и химии гости из Самары узнали о работе МГУ по направлению «Энергосбережение и новые материалы», о связях ВУЗа с научными и промышленными центрами России и мира.
Международное сотрудничество МГУ им. Н. П. Огарева активно развивается в рамках 32 прямых договоров о межвузовском сотрудничестве в области образования и совместных научных исследований с ВУЗами и организациями Болгарии, Великобритании, Венгрии, Испании, Кипра, Кыргызстана, Литвы, Молдовы, Нидерландов, Польши, Румынии, США, Танзании, Украины, Финляндии, ФРГ, Франции, Швеции, Эстонии, Республики Беларусь и Сербии.
Ежегодный годовой контингент обучающихся иностранных граждан превышает 200 человек. В настоящий момент в МГУ им. Н. П. Огарева обучаются иностранные граждане из более 20 стран дальнего и ближнего зарубежья: Бангладеша, Венгрии, Ганы, Египта, Индии, Италии, Йемена, Нигерии, Норвегии, Пакистана, Сирии, Судана, США, Танзании, Финляндии, Франции, ФРГ, Швейцарии, Шри-Ланки, Азербайджана, Армении, Беларуси, Кыргызстана, Молдовы, Туркменистана, Узбекистана, Украины.
Мордовский университет предоставляет комфортные условия для проживания студентов, аспирантов и сотрудников. В настоящее время в общежитиях проживают 4500 человек. В 2010 году студенческий городок МГУ им. Н.П. Огарёва занял первое место во Всероссийском конкурсе на лучшее студенческое общежитие, в котором приняли участие 196 ВУЗов.
Саранск является единственным городом в Поволжье, где на протяжении уже ряда лет студенты всех ВУЗов республики ездят бесплатно на муниципальном транспорте.
Посетили самарцы выставочный и концертный залы Дворца культуры и искусств МГУ им.Н.П.Огарева, познакомились с Институтом национальной культуры. Гости узнали о том, что большое развитие в университете получило финно-угорское направление. При университете функционирует Межрегиональный научный Центр финно-угроведения, а на базе управления международных связей – Венгерский Центр. Деятельность обоих Центров способствует укреплению научных, образовательных и культурных взаимоотношений Республики Мордовия и финно-угорских стран.
Завершился визит представителей национальных организаций и СМИ Самарской области в Мордовский университет встречей с ректором С. М. Вдовиным. В завершение встречи гости признались, что впечатлены развитой материально-технической базой Мордовского университета, масштабами и благоустроенностью учебных корпусов ВУЗа.
Национальный музыкальный театр им. И.М.Яушева.
Национальный музыкальный театр им. И.М.Яушева.
Национальный музыкальный театр им. И.М.Яушева.
У портрета выдающегося мордовского певца Иллариона Максимовича Яушева.
Национальный музыкальный театр им. И.М.Яушева.
Национальный музыкальный театр им. И.М.Яушева.
Национальный музыкальный театр им. И.М.Яушева.
Национальный музыкальный театр им. И.М.Яушева.
Лыжно-биатлонный комплекс г.Саранск.
Центр Олимпийской подготовки Республики Мордовия.
Спортивный комплекс «Мордовия».
Спортивный комплекс «Мордовия».
Спортивный комплекс «Мордовия».
Спортивный комплекс «Мордовия».
Руководители подразделений АУ «Технопарк-Мордовия» познакомили гостей с экспериментальными производствами, лабораториями и строительными объектами технопарка, последними наработками производственных циклов, стремились показать все то, что удалось сделать за последний год. Самарцы посмотрели экспозиции единственного в стране Музея светотехники. Гости высоко оценили потенциал мордовского наукограда.
За ужином самарцы поделились с представителями Министерства по национальной политике Республики Мордовия своими впечатлениями от всего увиденного в Саранске.
- За годы пребывания Меркушкина у власти маленькая поволжская республика совершила большой скачок вперед, демонстрируя завидную политическую стабильность и устойчивый экономический рост. Мы увидели результаты большой работы, все в регионе создается именно для простого человека. Мы радуемся за всех жителей Мордовии. Хоть и живем в Самаре, но гордимся произошедшими переменами. Мы очень благодарны Мордовии за Н.И.Меркушкина, и надеемся, что скоро в Самаре будем жить так же, как вы в Саранске, — говорили гости в один голос.
- Я, как ветеран самарской журналистики, написал довольно много критических статей. Во время поездки хотел найти повод придраться к чему-либо, однако мне не удалось этого сделать. В Саранске все создано для комфорта жителей города, в таких условиях хочется жить и работать, - признался редактор татарской областной газеты «Бердэмлек» Рафгат Аглиулин.
Прием нашей делегации был довольно интересным и насыщенным. Могу сказать со всей ответственностью: нам довелось увидеть город завтрашнего дня. У Мордовии в настоящее время надлежит учиться многим регионам России.
Римма НУРЕТДИНОВА.
* * *
Мордовия Республикасы башкаласы Саранскига самолетта ике көнлек сәяхәт оештырылачагын белгәч, мин барыргамы, бармаскамы дип берникадәр икеләнебрәк торган идем. Урамда да, эшебездә дә иң кызу чак бит.
Редакциядәге эшләрне бераз җайга салып, Курумоч аэропортында артык зур булмаган АН-24 очкычына кереп йомшак креслога утыргач (көндезге эсселек тә кими төшкән иде инде), күптәнге танышларымны күрүгә, бөтенләй тынычландым дияргә була. Кырыемда гына — казахларның “Ак жол” оешмасы президенты урынбасары Большая Глушица районы бүлеге җитәкчесе Есмөхәммәт Нуржанов, Самара шәһәренең еврей милли-мәдәни автономиясе рәисе Марк Коган, “Самар-Ен” өлкә чуваш газетасы редакторы Николай Давыдов. Ә без татарлар делегациясе составында өчәү — мин, Рәфгать Әһлиуллин, өлкә “Бердәмлек” газетасының баш мөхәррире, Тольятти шәһәре татарларының милли-мәдәни автономиясе рәисе урынбасары Сәүбән Рәфыйков һәм өлкә “Туган тел” оешмасы советы әгъзасы, “Самара татарлары” сайты редакторы Римма Нуретдинова. Өлкә Халыклар дуслыгы йортыннан да аның директоры Дмитрий Мюльбах белән бергә әле тагын оешманың өч хезмәткәре бара икән. Ә барлыгы егерме дүрт кешедән торган безнең делегацияне Самара өлкәсе губернаторы Администрациясе җитәкчесенең урынбасары, җәмәгатьчелек фикерен өйрәнү департаменты җитәкчесе Денис Иванович Подсеваткин җитәкли.
Очкыч һавага күтәрелүгә, бөтенебезгә дә бу сәяхәтнең эш тәртибе турындагы мәгълүматны тараттылар. Самара өлкәсе һәм Мордовия Республикасының милли оешмалары вәкилләре арасындагы бу очрашуның быел октябрьдә уздырылачак мордва халкының VI съездына әзерлек кысаларында үткәрелүе дә ачыкланды.
Очкычыбыз Саранскига таба юл алды. Ә бер сәгать үтүгә безне аэропортта Мордовия Республикасының милли сәясәт буенча министры Анатолий Михайлович Чушкин, аның ике урынбасары Александр Иванович Каргин, Альберт Борисович Сявкаев һәм фин-угор халыкларының Идел буе үзәге директоры Юрий Александрович Мишанин каршы алдылар.
Автобуста аэропорттан шәһәр үзәгенә барганда ук самаралылар төрле төстәге якты утларга күмелгән йортларга, урамнарга сокландылар. Ә “Меридиан” кунакханәсенә урнашкач (аны, безгә соңгы вакытта төзелгән иң яхшыларының берсе, диделәр), без Саранскины карарга чыгып киттек. Күзләрнең явын алырлык матур һәм киң Меңьеллык мәйданы, аның нәкъ уртасында куелган каһарман рус адмиралы Федор Ушаков һәйкәле (аның исемен Православие чиркәве изгеләр рәтенә керткән), шушында ук шушы каһарман хөрмәтенә төзелгән 63 метр биеклегендәге Кафедраль собор. Биредә танылган диңгезченең җәсаде дә саклана икән. Мәйданда бронзадан коелган яшь ата-ананың һәм аларның өч баласының фигураларын да күреп була. Ә әни кеше яңадан “көмәнле”, бәхетле гаилә, кулга-кул тотынышып, храмга таба атлый.
Бу гүзәл биналар һәм объектларның барсы да 2012 елның августында халыклар берләшүенең меңьеллыгын бәйрәм итү алдыннан сафка бастырылган булган. Ә бу бәйрәмнең идеясе ул чактагы Мордовия дәүләте башлыгы, бүгенге Самара өлкәсе губернаторы Николай Иванович Меркушкинныкы. Биредә халыклар бердәмлеге — милли дуслыкның төп өлеше, дип санала. Без моның шулай икәнлеген үз күзләребез белән күрдек, бөтен тәнебез-җаныбыз белән тойдык.
Бу турыда “Мордва йорты” (“Мордовское подворье”) дип аталган этнография комплексында очрашу һәм кичке аш вакытында да сүз алып барылды. Берләшү, халыклар бердәмлеге, дуслыгы хакында үзләренең чыгышларында Анатолий Чушкин да, Денис Подсеваткин да, Дмитрий Мюльбах та, Марк Коган да һәм Самара, Тольятти, Сарански шәһәрләренең башка милли-мәдәни оешмалары вәкилләре дә сөйләделәр. Мордовиянең татар җәмәгатьчелеге исеменнән чыгыш ясаган, җиде ел дәвамында республика татарларының “Юлдаш” газетасын җитәкләгән Әлмира ханым Габунова ничек биредә милли басмага республика башлыгы тарафыннан даими ярдәм күрсәтелеп торуын билгеләп үтте.
Мин бу хакта ишеткәч, Самара өлкәсе губернаторы Администрациясе җитәкчесе урынбасары Денис Иванович Подсеваткинга, Самарада шушы тәҗрибә буенча, милли басмаларны финанслый башласак, яхшы булыр иде, дип мөрәҗәгать иттем. Ә ул бу турыда өлкә губернаторына җиткерергә вәгъдә бирде.
Икенче көнне дә Самара кунаклары күп урыннарда булып, күршеләребезнең яшәеше белән таныштылар. Н.П. Огарев исемендәге Мордва дәүләт милли тикшеренү университетының төрле институтларында, факультетларында, лабораторияләрендә галимнәр, студентлар белән очрашып сөйләштеләр.
Бу югары уку йортында барлыгы 22 мең студент белем ала, быел гына да 2 меңнән артык кеше кабул ителгән. Самара өлкәсеннән дә биредә 300 студент укый, быелгы җәйдә өлкәнең төрле шәһәрләреннән кырыклап кеше укырга кергән.
Безгә университетның 600 тамашачы сыйдырышлы Мәдәният сараен күрсәттеләр. Милли мәдәният институтында мәдәният һәм сәнгать өлкәсе өчен югары квалификацияле белгечләр әзерләнә.
Самаралыларда бигрәк тә физика һәм химия институтының лабораторияләре яхшы тәэсир калдырды. Биредә алар галимнәрнең һәм студентларның яңа ачышлар өстендә ничек эшләүләре белән таныштылар.
Кунаклар алдында университетның ректоры Сергей Вдовин чыгыш ясап, уку йортының киләчәккә планнары турында сөйләде.
Без шулай ук Республика үзәгенең күп спорт объектларында — чаңгы-биатлон комплексында, Олимпиягә әзерләнү үзәгендә, “Мордовия” спорт комплексында, ВМХ велоспорт үзәгендә булып, күршеләребездә спортка нинди зур игътибар бирелүен үз күзләребез белән күрдек.
Шулай да безне шаккатырганы ул республиканың технопаркы булгандыр. Ул бу юнәлештә Татарстан һәм Новосибирскидан кала өченче урында бара. Ә бу уңышка республика Николай Иванович Меркушкинның зур тырышлыгы аркасында ирешә алган.
Кичке аш вакытында самаралылар шушы кыска гына вакыт эчендә Саранскидан алган үзләренең тәэсирләре белән уртаклаштылар. Кем генә чыгыш ясамасын, кечкенә генә Идел буе республикасында Николай Иванович Меркушкин хакимият башында торганда, алга таба зур сикереш ясалуын билгеләп үтте.
- Без бу зур эшнең нәтиҗәләрен үз күзләребез белән күрдек. Биредә һәрнәрсә гади кеше ихтыяҗын исәпкә алып эшләнә. Тиздән Самарада да, Саранскидагы кебек, яши башлаячагыбызга ышанабыз, — диделәр кунаклар бертавыштан.
Мин дә, Самара журналистикасы ветераны буларак, күп вакыт җитешсезлекләрне күреп, тәнкыйть сүзләре әйтергә яратканга күрә, фикеремне әйтмичә булдыра алмадым. Тик, күпме генә тырышсам да, Саранскида тәнкыйтьләрлек бернәрсә тапмадым. Ә бу чыннан да шулай.
Әле күптән түгел генә милли стильдә реставрацияләнгән Яушев исемендәге гүзәл милли музыка театр бинасының эчке һәм тышкы интерьерларын карап, соңгы тапкыр сокланганнан соң, кунакчыл Мордовия Республикасы башкаласы Сарански шәһәре белән хушлашып, яңадан аэропортка юл тоттык. Анда безне моторларын кабызып очкычыбыз көтеп тора иде инде.
Сау бул, Сарански, синең белән киләчәктә дә очрашулар насыйп булсын. Ә без үзебезнең Самарага күргәннәребез турында халыкка сөйләргә, хыялларыбызны тормышка ашырырга ашыгабыз.
Рәфгать ӘҺЛИУЛЛИН.
Просмотров: 3147
Для одной татарской газеты Юлдаш в Мордовии Правительство выделяет 3 миллиона, а для всех национальных газет Самарской области выделяется 2 миллиона.
Дай Бог чтоб у нас в самаре порядок навели
Я думаю,что поездка в Саранск это очень интересно и познавательно,есть чему учиться.