«ВКБ считает «жесткие требования действующих в республике надзорных органов», которые «коснулись лишь вопросов изучения башкирского языка», «ущемлением конституционных прав башкирского народа».
Всемирный Курултай башкир опубликовал обращение к многонациональному народу Республики Башкортостан, в котором призвал «сохранить мир и спокойствие» в республике, «не допустить межнациональной розни» и «проявить уважение к коренному народу» и «к его языку».
«Мы абсолютно не можем согласиться с позицией, когда в специализированных школах-интернатах, гимназиях и лицеях сокращают часы по изучению родного языка и дисциплин с обучением на родном языке. Это же касается школ с башкирским языком обучения в селах и деревнях республики», — отмечается в обращении. «Если следовать этой логике, такие же преобразования должны были быть проведены в действующих на территории республики специализированных татарских, чувашских, марийских и т.д. учебных заведениях. Однако жесткие требования действующих в республике надзорных органов коснулись лишь вопросов изучения башкирского языка, что иначе как ущемлением конституционных прав башкирского народа не назовешь», — указывают авторы обращения.
«Мы целиком и полностью поддерживаем усилия наших друзей в Чувашии, Татарстане, Мордовии, Удмуртии, Марий Эл и других национальных республиках по расширению и углублению изучения государственных языков»,— подчеркивается в обращении.
На днях совет исполкома Всемирного курултая башкир принял решение созвать в октябре 2017 года расширенное заседание исполкома по вопросу о сохранении, изучении и использовании башкирского языка.
* * *
Башкорт корылтае исеменнән Башкортстан халкына юнәлдерелгән мөрәҗәгатьтә башкорт теленә ихтирам күрсәтү кирәклеге сорала. Шулай ук татар һәм башка халыкларның да үз телләрендә уку теләгенә теләктәшлек белдерәлә.
13 сентябрь Дөнья башкорт корылтае Башкортстан халкына мөрәҗәгать белән чыкты. Аның тексты рәсми сайтта урнаштырылган. Башкорт корылтае мәктәпләрдә башкорт теле укытылырга тиеш дигән позициядә нык торуын әйтә. Тел мәсьәләсе кискенләштерелә, бу милләтара низагка китерергә мөмкин диелә.
«Башкорт корылтае һәрвакыт башкорт телен мәктәпләрдә укыту ягында булды. Без махсуслаштырылган мәктәп-интернатларда, гимназия һәм лицейларда ана теле дәресләре кыскартылуын берничек тә кабул итә алмыйбыз. Бу республикадагы башкорт телендә белем биргән мәктәпләргә дә кагыла. Мондый үзгәреш республикадагы татар, чуаш, мари һәм башка мәктәпләргә дә кагылырга тиеш иде. Әмма күзәтү органнарының күрсәтмәләре бары тик башкорт теленә генә кагылды. Бу башкорт милләтенең хокукларын кимсетү буларак кабул ителә.
Без Чуашстан, Татарстан, Мордовия, Удмуртия, Мари Иле һәм башка милли республикаларда дәүләт телләрен тирәнтен укыту юнәлешендә башкарылган эшләрен хуплыйбыз», диелгән мөрәҗәгатьтә.
Дөнья башкорт корылтае Башкортстанда татарлар, чуаш, мари, удмурт, мордва, яһүд, алман, украин, поляк, беларус кебек милләтләрнең дә ана телен укыту ихтыяҗын канәгатьләндерүе кирәк дип саный.
Бу мөрәҗәгать респуликада тынычлык саклау, милләтара низаг булдырмау һәм башкорт халкына ихтирам белән карарга чакыру ниятеннән язылды, диелә.
Башкорт теле укытучылары да Башкортстан башлыгы Рөстәм Хәмимтовка ачык юллады.
16 сентябрь Уфаның спорт сарае каршында башкорт активистлары башкорт телен яклап митинг уздырырга җыена. Уфа хакимияте каршылык чарасына рөхсәт бирмәде.
20 июль Путин Йошкар-Ола шәһәрендә узган милләтара мөнәсәбәтләр шурасы утырышында ана теле булмаган телләрне мәҗбүри укыту – ярамаган хәл, дип беледергән иде.
Август ахырында Русия президентының баш прокуратура һәм Рособрнадзорга төбәкләрдәге мәктәпләрдә рус булмаган халыкларның телләре ихтыяри укытылуын тикшерү күрсәтмәсе чыкты.
Башкорт һәм татар җәмәгатьчелеге моңа каршы булуларын белдереп, чыгыш ясый башлады.
Просмотров: 862
В 1978 году СССР хотела государственным языком оставить только русский и отменить двуязычие в союзных республиках , тогда в Грузии на митинг вышло больше 100 тысяч человек и закон отменили