Милли шурада татар аксакаллары белән тарихчылар очрашты. Максатлары: аксакаллар шурасы янында тарихчылар төркеме оештыру. «Татар-информ» хәбәрчесе утырышта әйтелгән төп фикерләрне туплады
«Татар — бер-берсенә ук атып яшәгән халык»
Хәзерге көндә ул ялгыз түгел, татарга ук атучылар көннән-көн арта бара. Телебезгә булган һөҗүмнәрне генә алыйк. Гаеплеләр бар. Әйе, дәүләт. Телебезне берәрсе яклап чыктымы? Шушы һөҗүм безгә бер нәрсәне аңлатты: татарны, үзеннән һәм Аллаһы Тәгаләдән башка, саклаучы юк.
«Тарих турында иртәгә сөйләшербез, үлеп беткәч»
Беренчедән, санны сыйфатка әйләндерергә кирәк. Ягъни, демография мәсьәләсе. Хәзер бөтен җирдә дә һәр милләтнең күпме икәнен язып чыгалар. Милләтне үстерү өчен гаиләдә икедән артык бала булырга тиеш. Ике-өч булса, ул арту була. Бер-ике икән, димәк, ул кимү.
Журналист, җәмәгать эшлеклесе Римзил Вәлиев исә балаларга, иң беренче булып, татар тарихын өйрәтергә кирәк дигән фикердә.
«Халыкка чын дөресен сөйләгез!»
— Мин, гомумән, мондый сөйләшүләрнең файдасы юк дип уйлыйм. Тарихи аңны формалаштыру өчен төрле институтлар булырга тиеш. Алар бар, тик юкка чыгып баралар. Мәгариф институтының гөрләп торган чагы бар иде. Ул республикада берәү генә иде. Менә шуны бүлделәр дә өч институт ясадылар.
Хәзерге көндә реклама һәм акчадан башка беркемгә бернинди аң кертә алмыйсың. Рекламаны да бер кайгысы булмаган татар аңларлык итеп эшләргә кирәк. Нигә сез дөньяга аек күз белән карамыйсыз? Халык бит сезне кабул итми! Сезнең уйлаган фикерләрегез кирәк түгел аларга! Аларның тормышы икенче. Татар бетәме аларга, юкмы. Шуңа күрә халыкның күзенә карап әйтергә, аңлатырга кирәк, акча түләргә кирәк.
«Татардан да, башкорттан да рус туа»
— 2018 елда Дүшәмбедә булдым. Шунда татарлар турында сүз чыкты. Аларда бер гаиләгә биш бала туры килә, шуңа борчылалар. Ә бездә — ике. Шунда бер профессор торды да: «Сез татарның нигә таралуын беләсезме? — ди. — Элек татарлар күп булган. XX йөзгә чыкканнан соң, сезнең татар хатыннары ирек даулады. Ирек даулап йөри торгач, гаилә төзү дигән төп вазифаларыннан киттеләр. Менә сезнең төп фаҗигагыз шушында».
— Татарга каршы эшләнелгән иң зур җинаять — ул 1917 елгы революция. Чөнки революциягә кадәр Россия эчендәге мануфактураның өчтән бер өлеше татарлар кулында иде. Безнең алтын приискалар, күп кенә бай сәүдәгәрләребез бар иде. Революциядән соң аларны юкка чыгардылар. Бу революция татарга каршы эшләнелде. Бүтән милләтләргә тимәде ул. Русны бары күтәрде генә, гомергә дәүләтләре булмаган кыргызларга да, казахларга да өлеш тиде. Ә татарларны кысканнан-кыса бардылар.
«Халыкны сәхнәдән тәрбияләргә кирәк»
— Мәдәният, театр, концертлар милләт үсешенә көчле йогынты ясый. Хәзер безнең милли мәдәният аяныч хәлдә. Ә тамашачы көн саен театрга йөри. Шунда да тәрбияләргә кирәк кешене, турыдан-туры аралашып.
«Галимнәр күп, гыйлем ияләре аз»
Тарихчы Дамир Исхаков татар галимнәренең өйдә утыруларына үз фикерен белдерде.
— Безнең татар галимнәре күп. Бу утырышка гына да кырык галим килергә тиеш иде. Бакый Урманчы әйткән бит: «Галимнәр күп, гыйлем ияләре аз», — дип. Ул галимнәр берешәр генә сүз әйтсә дә, без дөньяны каплый алабыз. Галимнәрнең күбесе өйләрендә һәм бүлмәләрендә бикләнеп утыралар. Һәрберсенең эше бар, берсе дә эшсез утырмый. Китаплар чыгаралар, мәкаләләр язалар, ә гомуми әйберләр турында сүз әйтүче юк, — диде ул.
Энҗе ГАБДУЛЛИНА.
Просмотров: 891
Нам нужно обозначить кто мы.Тюрки,булгары,арабы.Мы всё смешали.Если татары то нужно ими быть,следовать доктрине Чингис хана,что все старательно обходят.Во времена Золотой орды приезжие арабы поражались тому что женщины активно участвовали в управлении государством наравне с мужчинами.На заседаниях находились рядом.Как же такие важные вопросы,решение которых напрямую зависит от женской половины обсуждаются без них?
Класс! 1