Камышлы районының Яңа Ярмәк авыл китапханәсенә килеп керүгә борынга балачактан таныш, күңелгә ниндидер рәхәтлек өстәүче китап исе килеп бәрелә. Рәт-рәт тезелеп киткән киштәләр, балалар рәсемнәре белән бизәлгән диварлар һәм үзенчәлекле тынлык сихри дөньяны хәтерләтә, ә елмаеп, ачык йөз белән каршы алучы Асия Җәләева тылсымчы булып тоела.
Китапханә зур булмаса да, якты һәм җыйнак. Киштәләрдә татар һәм рус телендә нәшер ителгән басмалар тезелгән, тәрәзә төпләрендә аллы-гөлле чәчәкләр үсеп утыра. Газета-журналлар уку урыны да бик җайлы. Бер сүз белән әйткәндә, һәр җирдә Асия Мәлих кызының хезмәтенә мәхәббәт белән каравы сизелеп тора.
- Һөнәрем буенча мин — укытучы, 17 ел элек башлангыч сыйныф укучыларына белем бирә идем. Ә мәктәбебез күрше Иске Ярмәк авыл мәктәбе филиалы гына булып калгач, эш урынымнан кыскартылып, берничә ел өйдә утырырга мәҗбүр булдым. Ә китапханәче булырга тәкъдим иткәч, шатланып ризалаштым. Шулай да күңелдә, булдыра алырмынмы икән, дигән шик бар иде, — дип сөйли Асия ханым.
Тик борчылулары юкка була. Аның педагогик тәҗрибәсе һәм оештыру сәләте биредә дә кирәгеп чыга. Чөнки китапханәнең төп кунаклары күбесенчә балалар бит. “Китаплар патшалыгы” мәктәп (биредә 1 - 4нче һәм 6нчы сыйныф укучылары белем ала) белән бер бинада булганлыктан, сабыйлар тәнәфесләрен китапханәдә уздырырга яраталар икән. Кыңгырау чылтырауга, дәррәү йөгерешеп килеп керәләр дә Асия апаларын чорнап алалар. Ә ул аларга кызыклы әсәрләр дә, рәсемле журналлар да, яраткан әкият геройларын ясау өчен, төсле карандашлар белән альбом битләре дә әзерләп куя.
- Бүгенге заман балалары компьютерда, телефонда гына утыра, китап укырга яратмыйлар, дигән сүзләр белән килешмим мин. Бәлки монда безнең — өлкәннәрнең дә гаебе бардыр? Дөнья мәшәкате белән еш кына балаларыбызга әкият укырга, матур әдәбият дөньясы белән таныштырырга да вакыт тапмыйбыз. Ә балалар бит алар белемгә тартылалар. Мәсәлән, безнең китапханәгә әле укый да белмәгән сабыйлар, абый-апаларына ияреп киләләр дә, рәсемле китаплар сорап алып, кызыксынып карап утыралар. Бераз вакыт узганнан соң алар: “Асия апа, мин укырга өйрәндем бит. Элек китапның рәсемнәрен генә карый идем, хәзер анда нәрсә язылганын беләсем килә”, — дип кызыксындырган басманы сорап алалар. Бу сүзләр йөрәгемә май булып ягыла”, — дип елмая Асия ханым.
Балаларның китапка тартылуында аның да өлеше зурдан, әлбәттә. Китапханәче күптөрле әдәби чаралар, викториналар уздыра, китап күргәзмәләре оештыра. Бер генә язучының да юбилейларын билгеләп үтмичә калмый. Укытучылар һәм авыл клубы мөдире Алия Хәмидуллина уздырган чараларда да актив катнаша ул.
Китапханәгә өлкәннәр дә йөри. Асия ханым укучыларының ихтыяҗын бик яхшы өйрәнгән. Кемгә — мәхәббәт турында романнар, кемгә тарихи китаплар тәкъдим итәргә кирәклеген алдан ук белеп тора. Мәсәлән, иң өлкән укучы – сугыш чоры баласы Минҗәүһәр Йосыпова татарча китаплар, тормыштан алынган хикәяләр укырга ярата. “Бердәмлек” газетасы, аеруча аның “Кыйбла” кушымтасы да кулдан-кулга йөри икән.
Дөрес, бүген өлкәбездә үз-үзеңне изоляцияләү режимы кертелү сәбәпле, Яңа Ярмәк авыл китапханәсе дә укучыларын кабул итми. Шулай да Асия Җәләева тик тормый. Мәсәлән, Бөек Ватан сугышында катнашкан авылдашларының фотосурәтләрен туплап, Бөек Җиңү көнендә китапханәнең интернет сәхифәсендә “Үлемсез полк” акциясен уздырган.
- Кызганычка, бөек бәйрәмнең олы юбилеен зурлап уздыра алмадык. Тыныч тормышыбыз өчен гомерләрен аямаган әби-баларыбызны социаль челтәрдә булса да искә алдык, — дип сөйли китапханәче.
Аның һөнәре бер караганда гына җиңел һәм гади булып тоела. Чынбарлыкта исә, теләсә кем китапханәче булып эшли алмый. Моның өчен мәдәният тарихын, рус һәм чит ил әдәбиятын яхшы белү мөһим. “Шул ук вакытта бу кызыклы, мавыктыргыч һәм иҗади һөнәр — көн саен нинди дә булса яңалык беләсең, кешеләр белән даими аралашасың”, — дип сөйләгәндә, җанланып китә Асия Җәләева. Укучылар килмичә торган чакларда да китапханәче эшсез утырмый. Ул таушалган китапларны тәртипкә китерә, яңаларыннан күргәзмә оештыра. Аларның барысын да электрон картотекага кертү генә дә күпме вакыт таләп итә. Китапханәче балаларда китап укуга мәхәббәт уятып, шәхес буларак, тәрбияләүгә дә үз өлешен кертә.
Алия АРСЛАНОВА.
Просмотров: 836