Традиционный обрядовый праздник «Каз өмәсе» (Праздник гусиного пера) провели в СДК Мулловка.
Такие мероприятия нужны, чтобы сохранять татарские народные обряды, обычаи, знакомить с ними подрастающее поколение.
Издревле в татарских деревнях с наступлением холодов, когда на землю ложился снег, сельчане затевали важное дело — «каз омэсе» — заготовка гусиного мяса на зиму.
А чтобы работа спорилась, им помогали родные, друзья, соседи, ведь щипать приходилось несколько десятков гусей. Такие праздники — не только помощь в деле, развлечение и знакомство с будущими невестками — это школа женственности, домоводства, весёлых традиций, бережно хранимых с незапамятных времён.
Хозяйки с раннего утра заготавливали свежий хлеб, пироги, кыстыбый, чак-чак. Заваривали ароматный чай.
Гусь считается первой из птиц, прирученных людьми. Гусиное перо — это прототип современной ручки. Хозяйки когда пекут что-нибудь из теста, используют кисточку из гусиного крылышка. За год до свадьбы мясо гусей солят и сушат их в качестве приданого, а затем выносят к свадебному столу.
Гусиный жир хранят как лечебное средство для растирания при обморожении, а при простуде принимают внутрь растопленный жир.
Главное в традиции «Каз омэсе» не столько заготовка продовольствия, сколько общение между людьми, своего рода связь поколений. Этот праздник объединяет людей.
Женщины соревновались в исполнении песен, а также в искусстве ощипа гусей, загадывали желания.
Кульминацией праздника стал поход к речке для обряда омовения тушки птицы в воде. Гусей вешали на коромысло и шли к роднику. Дорогу эту осыпали перьями, для того чтобы в следующем году гусей было больше.
А хозяйка дома в это время топила жир гусей и готовила блины. Когда все возвращались, то кушали эти блины с мёдом, запивая чаем.
Обязательным было пение песни «Каз канаты».
ДК с.Мулловка.
Елховский район.
***
Яшьләрне татар халкының гореф-гадәтләре белән таныштыру йөзеннән Елховка районының Мулла авылы Мәдәният йортында “Каз өмәсе” бәйрәме уздырылды.
Салкыннар кереп, карлар яугач, татар авылларында каз өмәләре башлана. Иртә таңнан күпләп каз асраган хуҗаларның йортында туганнар, күрше-күлән, дус-иш җыела башлый. Ирләр пычак кайрыйлар, хатын кызлар бәлеш сала, кыстыбый пешерә, самавырны көйләп җибәрә, чөнки эшкә килүчеләрне чәй эчермичә дә эшкә җикмиләр бит инде.
Каз өмәсе ул бер-береңә ярдәм итешү генә түгел, булачак киленнәр белән якыннанрак танышу, эшли белүен, уңганлыгын сынап карау, холык-фигылен күзәтү.
Каз ите ашка, бәлешкә тәмле булса, йомшак йоны ястык ясауга китә, каурыйларыннан коймак майлый торган пумала килеп чыга, ә канаты белән идән себерергә ярый. Шулай итеп казның бер генә әгъзасы дә артык калмый һәм ташланмый. Туй фәлән көтелсә, казларның бер өлешен алдан ук каклап куялар. Яңа каз мае белән майланган коймактан да тәмлерәк сый юктыр. Бигрәк тә коймак тары оныннан пешерелсә, ашап туймаслык тәмле була. Шулай ук каз маен туңган яисә пешкән урынга ягу өчен дә саклыйлар. Салкын көннәрдә урамга чыкканда битеңә яксаң – бит өшеми.
“Каз өмәсе” ул бит кышкылыкка ит әзерләү генә түгел, авылдашларны берләштерүче бик матур йола да. Җырлый-җырлый каз йолкып бетергәч, хатын-кызлар казларны көянтәләргә асып, үзләре дә казлар кебек тезелешеп, су буена каз юарга төшеп китәләр, юл буена каз каурыйлары чәчеп, киләсе елда да казларның күп булып үрчүен теләп баралар.
…Су буеннан бераз өшеп, йөзләре алсуланып кайткан өмәчеләр алдына куелган каз бәлеше, хуш исле чәй, уен-көлке, гармун күтәреп килеп җиткән егетләрнең шаяруы каз өмәсенең иң күңелле чагы. Такмаклар әйтешеп, җырлашып-көлешеп утырулар “Каз канаты” җыры белән тәмамлана.
Менә шундый матур өмәне сәхнәдән караган авыл хатыннары, яшьлек елларын искә төшереп, өмәләрне, аулак өйләрне, утырмаларны сагынып, “Хыял” вокаль-театраль коллективы артистларына рәхмәт укып утырдылар.
Мулла авылы Мәдәният йорты.
Просмотров: 988