Байконур хатирәләре

112 АПРЕЛЬ – БӨТЕНДӨНЬЯ АВИАЦИЯ ҺӘМ КОСМОНАВТИКА КӨНЕ 

Хөрмәтле укучыларыбыз! Сезнең игътибарга «Прогресс» заводында инженер булып эшләгән, космик корабларны һавага җибәрүгә әзерлектә катнашкан, Самарның «Туган тел» җәмгыяте әгъзасы булган һәм Байконурда татар-башкорт җәмгыятен оештырган М.Ш.Раяновның хатирәләрен тәкъдим итәбез.

«Һәрбер кеше үз кулыннан килгән кадәр эш эшләргә, байлык вә һөнәр һәм дә сәнәгать тугрыларында милләтнең күтәрелүенә ярдәм кылырга тиешле».

Ризаэтдин бине Фәхретдин. Читать полностью

Яңа Ярмәк авылы помещик Блудов җир биләмәләре урынында барлыкка килгән

x_47122997Хәзерге Камышлы, Похвистнево районнары, Татарстан Республикасындагы Әлмәт, Лениногорск, Шөгер, Минзәлә, Сарман районнары Казан ханлыгы алынгач чукындырудан качкан халык белән тулган.  Бигрәк тә Сок һәм Кинел елгалары арасындагы башкорт биләмәләре дип аталган әрәмәләргә, урманнарга һәм болыннарга, бай җирләргә качкыннар күпләп килеп урнашканнар.  Читать полностью

Страницы крымской истории: «Невыразимо тяжки должны были быть условия их в Крыму, если татары решались на такой подвиг…»

58BF2787-2B94-4C06-A5B9-A7A26A9971FC_w640_r1_sПроцесс первой массовой эмиграции начался сразу после аннексии Крыма Россией в 1783 году. А самой масштабной и трагической по последствиям стала эмиграция крымских татар середины ХIХ века:  по официальным сведениям, тогда Крым покинуло около 193 тысяч человек.

В статье публициста М.Гольденберга «Крым и крымские татары», опубликованной в ноябрьском номере за 1883 год «Вестника Европы», читаем: «Печальный переворот в хозяйстве Крыма находится в тесной связи с историей периодически повторяющихся повальных выселений татар в Турцию». Читать полностью

Бәйрәмебез котлы булсын! (ВИДЕО)

"Ялкынлы яшьлек"нең 80нче еллар ахыры коллективы.

«Ялкынлы яшьлек»нең 80нче еллар ахыры коллективы.

Кара син гомер агышын! Әле генә студент егетләр Шамил Сатдаров, Мидхәт Галимуллин, Илгиз Колючев, Камил Шамкаев һәм Әхмәт Нәфыйгин Куйбышевта татар ансамбле оештырып йөриләр иде. Күз ачып йомарга да өлгермәделәр, менә инде аларның гөлҗимеше – “Ялкынлы яшьлек” җыр, бию һәм шигърият ансамбле үзенең 45 яшен бәйрәм итә. Читать полностью

Может кто узнает своего родственника-героя на старом фотоснимке?

pVwQ2ozenys

На этом фото есть солдаты из села Алькино.

В нашем семейном фотоальбоме есть старый фотоснимок. На нем в первом ряду первый справа с орденом Красной Звезды — это Ягуфаров Габбас Ягуфарович из деревни Денгизбаево Большечерниговского района Самарской области. Прошел он всю войну, воевал связистом в 1-ой армии под командованием Л.И.Брежнева. Мы, многочисленные его дети, внуки и правнуки, помним и гордимся его подвигами. Читать полностью

Камышлы авылы мәчетләре тарихы

OLYMPUS DIGITAL CAMERAТатарлар кайда гына килеп урнашсалар да, яңа тормыш башлаганда аларның иң беренче хыяллары мәчет төзү булган. Чиксез авырлыклар, ялангычлык чорында, ачлы-туклы заманнарда да аларда мәчет булдыру өмете сүрелмәгән.

Камышлы авылында Ислам диненә кагылышлы хәлләрне, мәчетләр тарихы хакындагы хәбәрләрне Саҗит хәзрәт Гусамов һәм аның хәләл җефете Минҗиһан абыстай туплаганнар. Читать полностью

Первая татарская театральная школа была организована в Самаре

23d6dadd9719de7d205a85ae0cdf849f

В далеком 1920 году в Самаре при штабе ПриВО организуется татарская драматическая студия, в которую было принято 120 человек, среди них были X. Уразиков, Т. Гиззат, М. Абсалямов, А.Мазитов, Р.Файзи и другие. Они впоследствии стали известными татарскими режиссерами и артистами.

Студия была первой татарской театральной школой. Директором студии был назначен мастер сцены Зайни Султанов, учебной частью заведо­вал драматург, артист и театровед Карим Тинчурин. Читать полностью

Иске Ярмәк авылы һәм андагы мәчетләр тарихы

getImage (1)

Илебездә дингә иреклек бирелгәч, авыл халкы тырышлыгы белән җиденче мәчет заманча матур, җыйнак һәм күркәм итеп төзелде.

Кайсы гына авыл тарихын алсаң да, ул һәрвакыт анда яшәгән дин әһелләренең һәм анда корылган мәчетләрнең язмышына бәйләнгән.

Хәзерге Камышлы, Похвистнево районнары, Татарстан Республикасындагы Әлмәт, Лениногорск, Шөгер, Минзәлә, Сарман районнары Казан ханлыгы алынгач чукындырудан качкан халык белән тулган.  Бигрәк тә Сок һәм Кинел елгалары арасындагы башкорт биләмәләре дип аталган әрәмәләргә, урманнарга һәм болыннарга, бай җирләргә качкыннар күпләп килеп урнашканнар. Бу хәзерге Камышлы районы тарихын күзаллаганда ачык күренә.

Хәзерге Камышлы районына кергән авылларның җирләре унсигезенче гасырның икенче яртысында тарханнар нәселеннән булган Ярмөхәммәднең җир биләмәләренә кергәннәр. Ярмөхәммәднең идарә үзәге хәзерге Иске Ярмәк авылына күчүенең сере – ул пристав һәм исправник яшәгән Исаково авылына якынрак булу исәбенә бәйләнгән. Читать полностью

Татарский вклад в развитие Турецкой Республики

8451История распорядилась таким образом, что именно татарские интеллектуалы предложили наиболее подходящий для Турции способ реформирования общества.

В конце XIX – начале ХХ веков многонациональное Османское государство, населенное мусульманскими и христианскими народами, переживало глубокий кризис во многих сферах жизни общества и государства. Христианские народы стремились к независимости, экономика находилась под сильнейшим влиянием западных держав, местная, в основном торговая буржуазия формировалась в основном не из турок, а — армян и греков. Светских учебных заведений было очень мало, ретрограды из мусульман всячески препятствовали модернизации страны в буржуазном и национальном стиле.  К началу ХХ века перед Османской империей объективно назрела необходимость изменений, таких как возвращение управления экономикой из-под влияния Запада в собственные руки, обеспечить переход от аграрного общества к индустриальному, создание широкого слоя этнической турецкой буржуазии, переход от религиозного феодального государства к светскому национальному, создание условий для всестороннего формирования турецкой нации.       Читать полностью

Первые 10 лет Татария жила, как Швейцария

news_19522Май как месяц победившей весны ветром перемен ворвался и в историю Татарстана, уходящую в глубь веков. 27 мая 1920 года по инициативе Председателя Совета Народных Комиссаров РСФСР Владимира Ленина был подписан Декрет об образовании в составе РСФСР Татарской Автономной Советской Социалистической Республики — ТАССР. До этого территория нынешней Республики Татарстан ни официально, ни неофициально никогда не именовалась ни Татарией, ни Татарстаном. Читать полностью

Элек татар авылларында язын «Күкәй бәйрәме» үткәргәннәр

ei-vervangerӘ сез беләсезме? Элек татар авылларында  язын «Күкәй бәйрәме” үткәргәннәр.  Чәчүгә чыккан көнне балалар һәр өйдән йомырка җыйганнар. Һәр хуҗабикә өйдәге сабыйлар санынча йомырка биргән, ә карчыклар тавыклары исән-имин торсын дип күбрәк тә өләшкән.  Игеннәр йомырка кебек тук, зур булсыннар, игенчеләр йомырка кебек тәгәрәп эшләсеннәр, имеш. Җиргә орлык чәчкәндә: “Игеннәрнең башы йомырка кебек тумырланып үссен!” – дип, йомыркаларны чәчеп җибәрә торган булганнар. Ә кечкенә малайлар йөгерә-йөгерә йомыркаларны җыеп, утырып ашаганнар. Миңа боларны бабам сөйләп калдырган иде. Читать полностью

Тупли авылы һәм андагы мәчетләрнең тарихы

getImageТупли авылы яныннан узган юл үзендә бик күп серләр саклый. Ул юлдан үткәннәре турында патшабикә Екатерина II, Габдулла Тукай, Лев Толстой үзләренең көндәлекләрендә язганнар. Шулай ук бу юлдан ибн Фадлан Булгарга барган, Сөембикәне Казан ханлыгына алып килгәннәр. Моннан нинди генә яулар узмаганнар. Мәсәлән, Красное Поселение исемле авыл янындагы “Зеленая гора” дип аталган җирдә Пугачев үзенә гаскәр туплаган. Читать полностью

Как это было

posle_revolucii_0_012-300x286О том, что творилось в объятых эпидемией септической ангины селах в апреле-июне 1944 года, мы попросили рассказать очевидцев и жертв тех событий. 

Рушания Сафина (село Теплый Стан Елховского района):

«В апреле 1944 года мы собирали колоски на полях около Елховки и Красного Поселения. Хлеба с осени оставалось много и собиралось много. Сушили, мололи на ручной мельнице и готовили из этой муки. И все: начался мор. Читать полностью