И, сез, минем дошманнарым,
Шатланышмагыз әле.
Шәп булган моңарга диеп,
Сөенешмәгез әле.
Читать полностью
Кайтасы килә яшьлеккә
Кайтыр идем — яшьлек ерак,
Куе томан артында.
Артта кала үткән еллар,
Яңа үрләр бармы алда?
Читать полностью
Кичер мине, балам…
Кызым Алия Арслановага багышлыйм… Рухына дога булып ирешсен.
Күпме көннәр, айлар үттеләр
Киткәнеңә безнең арадан.
Онытылмыйсың һич тә, яшьләр тама
Йөрәктәге безнең ярадан. Читать полностью
Җирдәге эзләре буйлап
Өлкә “Бердәмлек” газетасының 31нче июль санында авылдашым Фәрид абый Ширияздановның “Ышанычлы утраулар” дигән мәкаләсен укыгач, мин дә Гакыйль Сәгыйров турындагы истәлекләрем белән бүлешергә булдым. Гомеренең таңында ук хәрәкәтсез калып, тормыш рәхимсезлегенә бирешмичә, күңел көрлеген, рухи ныклыгын саклап калган язучы, шагыйрь, рәссам Гакыйль Сәгыйров татар халкының горурлыгы ул. Шагыйрь үзенең иҗаты белән халкыбызга хезмәт итеп, рухын баетты. Гакыйль Сәгыйровның “Тормыш җиле”, “Айбагарлар”, “Кабатланмас моң”, “Неповторимая мелодия”, “Ике кояш”, “Шатлыклы иртә”, “Йөрәк сере”, “Шатланам мин җырлар булып калуыма” кебек шигырьләр һәм рәсемнәр җыентыклары татар әдәби мирасын баеткан кадерле тәлгәшләр булып калалар. Читать полностью
Бәхилләдем газиз анамны…
1943 — 1944 еллар. Иске Ярмәк авылы мәктәбе йортындагы иске бер өйдә әнисе Шәйхрази исемле 7 — 8 яшьлек баласын калдырып китә. Авыл өстендә бала ачтан үлмәс дип уйлаганмы, әллә башка бер сәбәбе булганмы, анысы билгесез. Мәктәп каршында яшәүче Әнәс абый Шаһиев, бу баланы күреп, мөмкинлегеннән чыгып, ашата, сөйләшә, хәлен белешә. Кызганычка, Әнәс абый күптән вафат инде. Шуңа күрә ул баланың кайдан килеп чыкканын, анасы кайда китеп югалганны, малайның киләчәк тормышын белә алмыйбыз. Иске Ярмәк авылына күчеп килгән балалар йортына алып тәрбияләгәннәрдер, киләчәк тормышы уңышлы булгандыр, дип ышанасы килә. Әйе, сугыш елларында андый хәлләр еш булып торган. Астагы шигырем дә шул турыда: азгынлыктан, ялкаулыктан ташлап китмәгән бит инде хатын баланы. Чарасызлыктан шулай эшләгән, дип ышанасы килә. Бу шигырем нәкъ шундый сугыш ятимнәренә багышлана. Читать полностью
Таҗларыңны иртә койма!
И-и, мәхәббәт! Яшьлек ялгышлары нинди генә язмышларга дучар итми?
Гөлсинәнең мәктәпне тәмамлаган елы иде. Соңгы кыңгырау… Иң бәхетле мизгелләр, онытылмаслык хатирәләр. Тормышны үзгәр-теп, дөньяга яңа караш, якты өметләр белән беренче адымнарын атлап, иң изге теләкләрен теләп, олы юлга чыга торган көн. Гөлсинәнең хыялы – югары уку йортына кереп уку, укытучы һөнәрен үзләштергәч, үз авылына кайтып эшләү иде. Читать полностью
Өч көнгә утырмага…
Көннәрдән бер көнне улым тыны бетеп йөгереп кайтып керде. “Ән-ни! Бер малай миңа диңгез дуңгызын 3 көнгә биреп торырга вәгъдә итте!” — дип, түземсезлегеннән сикергәли үк башлады. Шатлыгы битенә чыккан малайдан ник өч көнгә генә дип сорап торуы да урынсыз булып тоелды миңа. Ни өчен алай икәнен ул үзе дә белми иде бугай.
Читать полностью
Кайгысы шатлыкка әйләнде
Сугыш елларында да, сугыштан соң да Мулла авылы колхозы үзенең бакчалары белән тирә-юнь авыллар арасында дан тотты. Безнең авыл кырларында кавын һәм карбызлар ишле уңыш бирәләр иде.
Читать полностью
Факия чишмәсе
Фәрит әнисе исемен йөрткән чишмә янында
Бу язмамны мин “Факия чишмәсе” дип атадым. Ни өчен алай икәнен, язманы укып чыккач, аңларсыз.
…Факия Хикмәтова-Ибраһимова Елховка районының Мулла авылы мәктәбендә гомере буе башлангыч сыйныф балаларын укытты. Ә шәхси тормышы бик катлаулы һәм кызганыч булды. Ул сугыш башланыр алдыннан дөньяга килә. Әти-әнисе, баланы бик яратып, тиешенчә тәрбияләргә тырышалар. Ләкин дөнья алар уйлаганча булып чыкмый — әтиләре сугышка китә. Күп вакыт та үтми, үлгән хәбәре килә. Баланы Бисал апага үзенә генә тәрбияләргә туры килә. Сугыш еллары бик авыр булса да, Бисал апа кыенлыкларны җиңәргә тырыша. Эшли, бер эштән дә авырсынмый. Читать полностью
Яшәү яме — балада
2020 елның 4 июлендә улыбыз Айрат Әгъләм улы Әһлиуллов фаҗигале рәвештә вафат булды. Унбер кеше карап торган җирдә суга батып үлде. Шушы шигъри юллар аша йөрәгебезне өзгәләгән, җаннарыбызны телгәләгән кичерешләребез белән уртаклашасыбыз килә. Беркемгә дә бала хәсрәте күрергә язмасын Раббым.
Читать полностью
Сәмәния апага
Әнкәбезнең туган сеңелесе -
Сәмәния атлы апабыз.
Хәзер инде иң якыны безгә,
Һәрвакытта аны көтәбез.
Кем соң мин?
Туганнарым, көтәм сезне…
Кем соң әти, кем соң әни?
Бу дөньяда кем соң мин?
Кемнәр әби-бабайларым?
Туган җирем, кайда син?
Ятим солдат (Нәсер)
Урманны икегә бүлеп, юл ярылып ята. Шул юлдан йөгерә-атлый бер солдат килә. Әллә тумыштан ак, әллә сугыш юлларында күргән кара кайгылардан чал кергән чәчләре җилдә җилферди.
Көн кичкә авышып барса да, кояш үзенең җылы нурларын мул итеп җиһанга өләшә. Печән өсте булганга, җиләк, яшел үлән, бал исләре бөтен дөньяга таралган. Сугыш кырларындагы көйгән-янган исләрдән соң солдат өчен бу саф һава сулап туйгысыз.