Апрель башында Самараның Халыклар дуслыгы йортында үткән киңәшмәдә мөфти Талип хәзрәт Яруллин, өлкәнең милли-мәдәни оешмалары җитәкчеләре белән очрашып, Рамазан аенда Җәмигъ мәчете йортында куелган чатырда ислам динендә булган төрле милләт халыкларының ифтар мәҗлесләрен үткәрүне тәкъдим иткән иде. Ул бу матур чараларның моннан биш ел элек үткәрелә башлавы, ләкин, коронавирус пандемиясе сәбәпле, ике ел калдырылып торганы турында искәртеп үтте.
- Быел бу зәхмәт бераз чигенде һәм мәҗлесләрне кабат үткәрә башларга мөмкин. Ә алар бик тә үзенчәлекле үтә. Мәсәлән, берничә ел элек Индонезия мөселманнары үз ифтарларын мәчет йортында үткәргәннәр иде. Алар үз илләренең матур табигате, истәлекле урыннары, тарихы турында сөйләделәр, өстәлгә үзләренең милли ашларын куйдылар. Менә быел шушы традициябезне дәвам итәргә тәкъдим итәм, — дип сөйләде.
Милли оешмаларның вәкилләре бу тәкъдимне хуплап каршы алдылар. Шундук исемлек тә төзелде: 11 апрельгә дагыстанлылар, 23енә — төркмәннәр, 24енә — таҗиклар, 29ына — кыргызлар, 30ына — казахлар язылдылар. Хәтта әлеге чатырда рус көнен үткәрү тәкъдиме дә кертелде. Әлеге график белән РДУМСО сайтында танышырга мөмкин.
Шулай итеп, 11 апрельдә Рамазан чатырында «Дагыстан мәдәният үзәге» ифтар мәҗлесе үткәрде. Ул дин кардәшләребезнең милли ашлары, милли төсмерләре белән аерылып тора иде. Ифтар мәҗлесенә килергә теләүчеләр дә бик күп булып, хәтта мәчет йортында чират хасил булды. Авыз ачып чыккан кешене икенчеләре алыштыра-алыштыра, барысы да милли ашлардан авыз итә алдылар.
Якташларын Рамазан ае белән котларга һәм тарихи тамырлары турында исләренә төшерергә Дербент шәһәренең М. Яракский исемендәге Җомга мәчете имамы Мөхәммәдрәсүл Раджабов һәм Дагыстан Республикасының атказанган артисты Гамзалав Гамзалов килгәннәр. Алар мөселманнарга сәламәтлек һәм иман ныклыгы, ураза көннәрендә Аллаһы Тәгалә күңелләренә тынычлык һәм бәхет иңдерсен, күңелләрен садака өчен ачсын, дип теләделәр. Шуннан соң Гамзалав әфәнде башкаруында искиткеч моңлы нәшидләр яңгырады.
“Дагыстанның мәдәни үзәге” җитәкчесе Насрулла Гамзаев сүзләренә караганда, бүгенге көндә Самара өлкәсендә өч меңләп дагыстанлы яши. Алар арасында аварлар, лезгиннар, даргиннар, кумыклар, огульләр, рутульләр һәм башка азчылык халыклар яшәп, өлкәбезнең күп тармакларында эшлиләр. Араларында профессорлар һәм танылган спортсменнар, табиблар һәм укытучылар, төзүчеләр һәм эшкуарлар, хәрбиләр һәм полиция хезмәткәрләре бар.
- Дагыстанда яшәүчеләрнең күңеленә бердәмлек орлыгы балачактан салып куела: үзләрен дагыстанлылар дип санаган якташларыбыз арасында нинди генә милләт халыклары юк! Без аларны милләтләре буенча аерып тормыйбыз, яхшы кеше, уңган хезмәткәр, тату гаилә башлыгы, ярдәмчел күрше дигән төшенчәләр буенча гына бәялибез, - ди Насрулла Гамзаев. - Дагыстан белән Самара арасында мөнәсәбәтләр нык. Безнең җәмгыять Республика хөкүмәте һәм дин башлыкларының ярдәменә таяна. Ә бүгенге ифтарны оештыруда Җәмигъ мәчете имамнары һәм волонтерлар ярдәм итте. Без акча җыю һәм кирәк булган ризыкларны сатып алу белән шөгыльләндек, милли ашамлыкларны әзерләүдә булыштык. Әлбәттә, мөмкин кадәр күбрәк халыкны милли ашларыбыздан авыз иттерәсе килгән иде, ләкин бу хәтле күп халык килер, дип уйламадык, әзерләп бетерүе кыенрак булды шул. Шулай да, безнең ифтарга килүчеләр разый булып калырлар, дип ышанабыз.
Ахырда “Нур” мәдрәсәсе ректоры Али хәзрәт Сөләйманов сүз алды. Ул “Дагыста нмәдәният үзәге”нәһәм Дербент кунакларына милли ифтар уздырганнары өчен рәхмәтләрен җиткереп, Дагыстан һәм Самара регионы арасында дини һәм мәдәни элемтәләрне тагында ныгыту фикерен белдерде.
Җавап сүзендә Дербент шәһәренең М.Яракский исемендәге Җомга мәчете имамы Мөхәммәдрәсүл Раджабов болайдиде:
- Без бирегә якташларыбызны берләштерү өчен килдек. Кичә ифтар мәҗлесен Самара дагыстанлылары белән кафеда уздырганда да үз динебезгә, үз тамырларыбызга тугры булып калу бурычы турында сөйләштек. Ә бүген милләттәшләребез бөтен мөселманнар өчен күләмле ифтар уздыралар. Бу бөтен мөселманнарның да дус булып, ярдәмләшеп яшәүләре өчен кирәк. Гарәпләр динле кешене яңгыр белән чагыштыралар бит: ул кайда теләсә, кем өстенә теләсә – шуңа тама. Мөселманнар арасындагы мөнәсәбәтләр җан иясенең милләтенә һәм диненә бәйле булырга тиеш түгел. Бар кешелек дөньясы да ислам диненең яхшы якларын күрсен иде.
Дагыстан Республикасы мөфтияте Россия киңлекләрендә яшәүче бөтен якташларыбыз белән дә элемтәдә булырга тырыша. Бу үз мәдәниятебезне, тарихыбызны, динебезне онытмас өчен кирәк.
- Самарага беренче тапкыр килүем, — дип кушылды сүзгә Гамзалав Гамзалов. - Шәһәр мине таң калдырды. Һава җылы, Идел буе бик шәп. Кайбер урыннарда, Дагыстанның бозлы тауларын хәтерләтеп, эреп бетмәгән кар өемнәре күренгәли. Шәһәрегез бик матур.
Без 2000 елдан бирле Россия һәм чит илләр буйлап сәяхәт итәбез, Дагыстан җәмгыятьләрен барлыйбыз. Мин мәдәниятләр арасында хезмәттәшлек, җәмгыятьләр арасында дуслык булдыру яклы. Дагыстанның Диния нәзарәте һәм Республика хөкүмәте халкыбызның бай мәдәни мирасын, традицион ислам тәгълиматларын саклап калу өчен күп көч куялар. Мин үземне шундый зур һәм кирәкле эшнең бер өлеше итеп хис итәм һәм шуның белән бәхетле, - диде Дербентның моңлы кунагы.
Данияр СӘЙФИЕВ, өлкә Диния нәзарәте пресс-секретаре.
Просмотров: 665