Кеше китә — җыры кала

“Ялкынлы яшьлек” ансамбле яңа программасын тәкъдим итте

Дөресен генә әйткәндә, “Кар бөртекләре оча, истәлек гомерлеккә кала” дип аталган тамаша әле 24 декабрьдә көтелгән иде. Кызганычка, насыйп булмады. Ни өчен “кыз­ганычка” икәнен барыбыз да аңлыйбыз, чөнки ансамбль белән ике-өч кенә ел җитәкчелек итәргә өлгергән вокал белгече Альбина Харис кызы Мәхмүтова нәкъ шул көнне бакыйлыкка күчте.

Уза гомерләр… Менә инде Альбинаның кырыгы да җитте. Шуңа да “Чайка” мә­дәният йортына агылган ха­лыкның күпчелеге, башлыча, концерт-тамаша кылырга түгел, Альбинаны искә алырга килде.

Фойега кергәч тә таныш-белешләрем ансамбльгә яңа җитәкче килүе турында хә­бәр иттеләр. Күңелемә җылы дулкын йөгерде – җитәкченең яңа җиләне астыннан “Ялкынлы яшьлек” династиясен дәвам иткән әйдәп баручы биюче, хореограф Рәшит Гыйззәтуллинның чабуы кү­ренеп тора иде. Мин аны тулы залдан алып чыгып, киләчәк планнары турында сораша башладым.

- Рәшит Әнвәрович, яңа вазифага керешүегез белән чын күңелемнән котлыйм һәм бу урын нәкъ сезнеке дип фикерлим. Инде рәсми рәвештә эшкә керештегезме?

- Әлегә “Мине чакырды­лар һәм мин риза булдым”, стадиясендә генә. Бу эш­кә алынуымның сәбәбе — күп­тәнге хыялымны тормышка ашыру, “Яктылык” мәк­тәбенең иҗади яшьләрен “Ялкынлы яшьлек” ансамбле белән тоташтыру иде. Ә хәзерге вакытта мәктәп сәх­нәсендә үскән сәләтле ба­ла­ларның потенциалы татар җәм­гыяте өчен югала бара.

- Матур хыялларыгыз­ның тормышка ашуын телим. Сез­нең специализация — хо­реография. Ә Альбина Мәхмүтова артистларның во­кал сәләтләрен үстерү буен­ча эш алып бара иде. Во­ка­лист эзләргә туры килер ин­де?

- Әйе, ансамбльдә музыкаль төркем оештыру кирәк, дип уйлыйм. Хәзерге вакыт­та мин музыкаль инструментларда уйнаучы татарларны эзләү белән мәшгуль. Халык фольклоры белгечләре дә кирәк. Мәдәният инсти­туты, музыка көллияте белән элемтәгә керергә җые­нам, бәлки анда татар җанлы музы­кантлар, татар мәдәнияте белән кызыксынучылар бардыр.

- Ә “Ялкынлы яшьлек”нең исемен җисеменә туры ки­терергә теләк юкмы?

- Олы яшьтәге артистларыбыз яшьләргә караганда да креативлырак, дип әй­тер идем. Идеяләре фонтан кебек атып тора, артларын­нан өлгереп булмый. Бу юлы без фольклорга да мө­рәҗәгать иттек, шулай ук бүген татар классикасы да, заман җырлары да яңгырар, бию төркеме дә яңа биюләр күрсәтер. Минемчә, программа уңышлы килеп чыкты.

- Уңышлар Сезгә, Рәшит әфәнде!

…Киләчәккә зур өметләр белән залга кереп утырганда, мин әле сәхнәдә әллә ни зур үзгәрешләр күрергә әзер түгел идем. Гаеп үземдә, чөнки “Ялкынлы яшьлек” ан­самбле концертын соңгы мәртәбә 2020 елда караган идем. Күптән белгән ар­тист­лар катнашында үткән кечкенә генә спектакль кү­ренеше дә, аларга килеп кушылган яңа баянчы, бию­челәр, җырчылар, бигрәк тә тамашаны оста итеп алып баручы егет Рафаэль Яросланов таң калып тамаша кылырга, бер туктамый кул чабарга мәҗбүр итте…

Тамаша “Каз канаты” җы­рына куелган бик матур кызлар биюе белән башланып китте. Бу номер каз өмәсен тасвирласа да, канатлы ак күлмәкләрдән киенгән кызлар фәрештәләр өере булып күзгә күренде, ә башлап җырлаучысы Алсу Сабирова фәрештәләр арасында йөргән Альбинабызны хәтерләтте сыман.

Шуннан соң сәхнәдә кич утыру күренеше башланды. Ансамбльнең ветераннары Искәндәр Әхмәтов, Ша­милә Ибраһимова, Сания Әминова, Мәрьям һәм Али Асановлар, баянчы Артем Уханов башкаруындагы әдә­би-музыкаль күренештә “Тышта буран”, “Бигрәк тәм­ле бәрәңге”, “Авыл миче”, “Балам, диеп тибә йөрәгем”, “Сайрый былбыл үзәктә”, “Ча­бата” җырлары яңгырады. Соңыннан ачыкланганча, кич утырырга җыелган күршеләр бәлеш салып, самавыр куеп, шәһәрдән кайтып килүче балаларын көтәләр икән. Менә балалар кайтып та җитте һәм, барысы бергә җыелышып, авыл клубына концертка ашык­тылар…

Бу урында тәнәфес булып алса, бик әйбәт булыр иде. Ләкин булмады һәм тамашачыга капылт кына бер мохиттан икенчесенә күчеп китүе сәеррәк тоелды. Беренче бү­лектәге постановка вакытында өендә итек-бүректән йөргән авыл карты Искәндәр Әхмәтов сәхнәгә егетләрчә ак кәчтүм киеп чыкты һәм “Әссәләмүгәләйкүм” җырын сузып җибәрде. Без, янымда утырган Шамил Галимов һәм мин, карашып алдык: Искәндәрне ветеран дип атарга беркемнең дә теле әйләнмәс, чөнки ул һа­ман үсештә, тавышында яңа ноткалар, яңа борылыш­лар, мелизмнар барлык­ка килгән. Моны без музыка белгече булган Альбина Мәхмүтованың йогынтысы дип кабул иттек. Шулай ук Венера Абдрахманова, Алсу Сәгыйрова, Илнур Салихов, Диана Гарифуллина, Артур Авзалов, Мәрьям һәм Али Асановларның җыруларын­да булган үзгәрешләрне халык шундук сизеп алды, басып алкышлады, “Браво”, “Бис” дип кычкырып, хуплавын белдерде…

Ни дисәң дә, илле еллык тарихы булган сәнгать коллективыннан халык күп­не көтә: үткән гасырның җит­мешенче елларында алынган югары планканың төшә башлавын сизсә — көенә, кү­тәрелә башлавына чын кү­ңеленнән сөенә. Альбина Мәх­мүтованың соңгы эше ан­сам­бльнең вокал ягыннан ку­әтле күтәрелешен күрсәт­те, ә хореография ягын Мәдәни­ят институтын тәмамлаган Гөлнәзирә Огурцова унышлы алып бара.

Концерт тамашачыны фольклор номерлары белән дә таң калдырды. Бу юнәлешне дә, әлбәттә, үстерергә кирәк, чөнки татар эстрадасыннан халыкның бер өлеше бизеп бара, борынгы матур җырларыбыз такмак-әйтемнәребез ягына таба борыла башлавы сизелә. Ә моның өчен ансамбль профессиональ сценарист һәм режиссер, вокалчы һәм хореограф җитәкчелегенә мохтаҗ. Алар гына җырчыларның та­вышын чарлап җибәрә, бию­ләренә милли төсмерләр өсти, сәхнә киемнәренә хал­кыбызның зәвыгын кайтара ала. Мин халыкның алкышларын шулай аңладым. Башка фикерләрегез булса, редакциягә язып җибә­рүе­гезне соралабыз.

Ләкин искә алу ки­чәсе моның белән генә тәмам­лан­мады, сәхнәдә экран пәй­да булды, һәм Альбина турында фильм башлан­ды. Әлбәт­тә, видеога Мәхмүтовларның яшьлек еллары да, Фәрхәд белән яшәгән бәхетле чаклары да, өч балаларын кочак­лап фотога төшкән мизгелләр дә, аларның Татарстанда һәм Самарада яшьләр һәм балалар белән уздырган милли чаралар да, Альбинаның саф тавышы яңгыраган моңлы җыр­лар да кергән. Ун минутлык видеода милләт хәзинәсенә тиң ике кыска гомер… Халык торып басты, Фәрхәд белән Аль­бинаны бер минут тынлык белән искә алды. Залдан күбесе күзләрендәге яшь бөртекләрен сөртә-сөртә чык­ты…

Әйе, тормыш авыр, ә үлем рәхимсез, дип юкка гына әйтмиләр. Ләкин кайбер ке­ше­ләр кыска гына гомер эчендә күп яхшы эшләр эш­ләп өлгерә, икенчеләре йөзгә җитеп тә җәмгыятькә файда китерә алмыйча бакыйлыкка күчә. Беренчеләре турында кеше китә — җыры кала, дип хушлашалар. Әнә, Альбинага охшаган кызы Фәрзанә, Фәрхәд чалымнары кергән уллары Самат белән Таһир аларга алмашка киләләр. Әти­ләре салган өйдә әнилә­ре сеңдергән милли рух мәңге яшәсен, әти-әниләренең эшен дәвам итәргә сәләтле бу­лып үссеннәр иде. Ә татар оешмалары, туганнары ятим балаларны күз уңыннан чы­гармас, матди һәм рухи яр­дәменнән калдырмас. Исән генә булыгыз, балакайлар!

Эльмира ШӘВӘЛИЕВА.

«Бердәмлек».

vk.com

Просмотров: 882