Минем әниемнең бабасы – Моталлап Билал улы Әюпов 1923 нче елның 8 сентябрендә Ульян өлкәсенең Зур Черкели авылында Билал карт бабам белән Фатыйма карт әбием гаиләсендә бишенче бала булып дөньяга килә. Әти-әниләре барлык балаларын да иркәләп һәм яшьтән эшкә өйрәтеп үстерәләр. Моталлап бабам бик акыллы, зирәк бала була. Ул беренче сыйныфка авылдагы башлангыч мәктәпкә укырга керә. Яхшы укыганы өчен дүртенче сыйныфны Мактау грамотасына тәмамлый. Бишенче сыйныфтан башлап, укуын күрше Әхмәтле авылында дәвам итә. 1941 нче елда, сугыш башлангач та, ул мәктәптә укуын ташламый. Анда да бик тырышып укыган карт бабамны 1942 нче елның 23 февралендә комсомол сафларына алалар. Иртәгесен ул үз теләге белән фронтка китәргә ниятләнеп, Николаев районы хәрби комиссариатына килә. Ә 25 февральдә инде аны Ерак Көнчыгышка 1129нчы хәрби частькә озаталар. Монда гаубицалы артиллерия полкы урнашкан була. Бу частьтә ул хәрби радист-телеграфистка укый. Шуннан соң аны сержант званиесендә Киевтан ерак түгел булган 3нче Белорус фронтына озаталар. Анда ул 478нче дошман танкларын юк итүче артиллерия полкы карамагында булган радист-телеграфистларның отделение командиры була (полк – 5 – АК). Читать полностью
Дәверенә күрә Мөнәвәрә
Мөнәвәрә апаның сөйләме чын мишәрчә – каты булса да, үзенчәлекле көй кебек яңгырый. Пенза татарыдыр, дип уйладым башта. Юк, Ульян өлкәсеннән икән. Быел 90 яшен тутырып килүче бик хәрәкәтчән бу апа, тормыш иптәше Иннәтулла абый белән бергәләп, Самарның Комсомольский һәм Куйбышев урамнары чатындагы үзләреннән дә борынгырак өйдә яшиләр. 1870 елларда төзелгән дүрт катлы бу йорт, Мөнәвәрә апа кебек үк, нык һәм хәтерле. Ләкин күпне күргән йорт үзе турында берни дә сөйли алмаса, Мөнәвәрә апаның хәтер төпкелләреннән бөтен илебезнең дә, Идел буенда яшәүче татарларның да тарихын эзләп алырга мөмкин… Читать полностью
Детские мечты, сбывшиеся на войне
…К сожалению, в последнее время участились попытки исказить историю войны, умалить значимость победы нашего народа в ней. Такие голоса слышатся и от некоторых молодых мусульман, деды и бабушки которых в своё время также приближали эту победу. Мол, зачем нам этот день победы, и погибшие в ней никакие не шахиды (убитые, погибшие), и война никакая не Отечественная, потому что страна и режим неверных не может быть для мусульман Родиной…
Я хочу рассказать об одном человеке – уже покойном участнике Великой Отечественной войны. Кто-то скажет: для чего понадобилось духовному лицу писать статью не на религиозную тему и притом в светском глянцевом журнале? Сподвигли меня к этому многочисленные рассуждения с различных высоких трибун, принижающие роль советского солдата в победе в Великой Отечественной войне. Читать полностью
Бәхет өчен күп кирәкме?!
Илдар әфәнде үзе тәрбияләп үстергән ат янында
Һәр гаилә үзенә күрә аерым бер дәүләт бит ул. Биредә тормыш алып бару, гаилә тормышын матур итеп, үзең теләгәнчә төзү, яраткан хезмәтең белән шөгыльләнү, балалар тәрбияләп үстерү һәм ир белән хатынның бер-берсенә булган мөнәсәбәте чагыла.
Ә хәзер Камышлы районындагы Камышлы авылында гомер итүче Илдар белән Рушания Диндаровларның гаилә дип аталган дәүләтләренә үтеп кереп, серле тормыш йомгагын сүтеп карыйк әле. Минемчә, биредә гыйбрәт алырдай нәрсәләр бик күп. Читать полностью
Зубчаниновка бистәсендә азан моңы…
Самарның Зубчаниновка бистәсендә урнашкан «Болгар мирасы» мәчетенең тышкы матурлыгы, мөселманнарны гына түгел, башка дин кешеләрен дә сокландырадыр. Көнчыгыш стилендә төзелгән әлеге гыйбадәтханәнең ап-ак бинасын ике биек манара бизи, ә алар башындагы ярымайлар һәм мәчет гөмбәзе кояштай балкып, ерактан күренеп тора. Еракларга ишетелгән азан моңы Зубчаниновка бистәсендә яшәүче милләттәшләребезне Аллаһы Тәгаләгә гыйбадәт кылырга, намазга чакыра, халыкка иман нуры өләшә…
Бүгенге әңгәмәдәшем шушы «Болгар мирасы» мәчетенең имам-хатыйбы Расих хәзрәт Вакказов. Читать полностью
Во главе «градообразующих» предприятий Камышлы
Однажды, накануне майских праздников, он получил подарок в редакции областной газеты «Волжская коммуна» за третье место в конкурсе «Грамотный ли Вы потребитель?», который «коммунары» провели совместно с Самарским территориальным управлением Министерства РФ по антимонопольной политике. Возможно, Гакиф Халимов мог показать и более успешный результат, но состязаться с самарцами-призерами ему было тяжело, поскольку субботние «толстушки» с заданиями он получал в понедельник-вторник, и этот гандикап требовал от камышлинца дополнительных усилий. Так что пришлось трудолюбивому Гакифу Кутдусовичу вновь демонстрировать свою оперативность. Читать полностью
Мәчет юлыннан атлый ветеран
Елховка районының Тупли авылында бүгенге көндә ике сугыш ветераны яши. Шуларның берсе – 1926 елгы Лотфулла Габделхалик улы Латыйпов.
Лотфулланы сугышка 17 яшеннән алалар. Үзе кебек үк, дары иснәмәгән малайларны товарный поездга төйиләр дә, 14 тәүлек буе каядыр алып баралар. Килеп төшкәч, карасалар, 250 чакрым ераклыктагы Барыш станцасына гына барып җиткәннәр икән. Анда еллыгына аларны төркемнәргә аера башлыйлар. Авылдашы Хуҗаҗан Сафинны «минометчик» дип бер якка, Лотфулланы «пехота» – дип икенче якка аералар. Тик Лотфулланың дустыннан аерыласы килми шул. Ул командирның читкә борылганын көтеп кенә тора да, Хуҗаҗан янына килеп баса. Пехотаны саный башлыйлар – берәү җитми, ә минометчикларда берәү артык. Командир артык бәйләнеп тормый инде: «Ярар, теләге бар икән, минометчик булсын!» – дип елмая. Читать полностью
Реконструкция мечети: очередной этап
Всем самарцам хорошо известен красивый двухэтажный особняк из красного кирпича — Историческая мечеть, которая была построена в 1891 г. на средства симбирского фабриканта Тимербулата Акчурина. Читать полностью
«Барыгыз да дошманга каршы сугышка чыгыгыз»
Самар татарлары – Бөек Ватан сугышы ветераннары Дан мәйданында. 9 май, 1995 ел. Алдагы рәттә: Гыйльман Гарифуллин, Шәһит Шәфигуллин һәм Али Вәлшин. Әнәс Мингалиев фотосы.
1942 елның маенда Уфа Диния нәзарәте Советлар Союзының барлык мөселманнарына мөрәҗәгать белән чыккан
Самар Тарихи мәчете берничә ел буена гарәп әлифбасында нәшер ителгән иске китапларны җыю эшен алып бара. Ул безнең милләтебез, динебез өчен бик мөһим һәм кирәкле эш. Шулай итеп, Тарихи мәчетебез тарихи мирасыбызны саклауга зур өлеш кертә.
Татар авылларында, шәһәрләрдә шушы китапларны барлаганда искиткеч әйберләр дә табылып тора. Шулар арасында – бүген «Самар татарлары» журналы укучыларының игътибарына тәкъдим ителгән документ. Ул 1942 елда Уфа Диния нәзарәтенең сугыш хакында язылган мөрәҗәгате. Аның олы киңәшмәдә кабул ителгәннән соң, СССРда яшәгән барлык мөселман халыкларының телләренә тәрҗемә ителүе һәм күп тираж белән газеталарда, аерым брошюра рәвешендә дә бастырылып, бөтен илгә таратылуы мәгълүм. Читать полностью
Вещателям на национальных языках говорят: «Нет!»
День 7 мая вошел в историю мировой науки и техники как день рождения радио
Татароязычные вещатели терпят одну неудачу за другой в борьбе за радиочастоты в FM-диапазоне.
В ходе конкурса, который прошел в Москве 26 ноября прошлого года, определились вещатели двух казанских FM-частот. Оба татароязычных проекта — радио «Курай» и «Дастан FM» — проиграли состязание, в котором участвовало 17 претендентов. Хотя, как рассказал журналистам представлявший «Дастан FM» певец Салават Фатхетдинов, комиссия тщательно изучала татарстанские проекты, пожалуй, более тщательно, чем другие. Но конкурс, организованный Роскомнадзор, выиграли федералы: «Комсомольская правда» и «Наше радио». Читать полностью
Они работали на космос и культуру своего народа
12 АПРЕЛЯ — ДЕНЬ РОССИЙСКОЙ КОСМОНАВТИКИ
Праздник под названием «День космонавтики» имеет особое значение для Самарской области, поскольку она более полувека считается важнейшим центром ракетно-космической промышленности страны и кузницей кадров для отечественной космонавтики. Такое ее положение обеспечили своей самоотверженной и качественной работой несколько поколений тружеников региона. Известно, что в их рядах достойно трудились и тысячи наших соплеменников, которых в рамках статьи даже перечислить нереально. Но рассказать о тех из них, кто, помимо обеспечения устремленности человечества за границы атмосферы Земли, находил в себе желание и силы продвигать татарскую культуру на земле Самарской, просто необходимо. Редакция журнала попросила сделать это А.К.Надирова, всю жизнь проработавшего в авиационной промышленности и стоявшего у истоков оживления татарской общественной жизни в регионе. За прошедшее с тех пор время Азат Камилович не выключился из деятельности по развитию родной культуры и сохраняет деловые отношения с татарскими «космическими» активистами. Читать полностью
Байконур хатирәләре
12 АПРЕЛЬ – БӨТЕНДӨНЬЯ АВИАЦИЯ ҺӘМ КОСМОНАВТИКА КӨНЕ
Хөрмәтле укучыларыбыз! Сезнең игътибарга «Прогресс» заводында инженер булып эшләгән, космик корабларны һавага җибәрүгә әзерлектә катнашкан, Самарның «Туган тел» җәмгыяте әгъзасы булган һәм Байконурда татар-башкорт җәмгыятен оештырган М.Ш.Раяновның хатирәләрен тәкъдим итәбез.
«Һәрбер кеше үз кулыннан килгән кадәр эш эшләргә, байлык вә һөнәр һәм дә сәнәгать тугрыларында милләтнең күтәрелүенә ярдәм кылырга тиешле».
Ризаэтдин бине Фәхретдин. Читать полностью
Технопарк «АВТО-ТРАНЗИТ-СЕРВИСА»
Компания «Авто-Транзит-Сервис» в лице ее руководителя Ильшата Алмасовича Бикташева имеет опыт реализации девелоперских проектов с «чистого листа», создания и развития инфраструктуры индустриального парка.
Самарская область отличается сравнительно благоприятной атмосферой для инвесторов и предпринимателей. Для этого имеются все условия – областное правительство, особенно в последние годы, оказывает всестороннюю поддержку в создании новых рабочих мест. Новых работодателей привлекает как наличие богатых природных, так и кадровых ресурсов. Конечно, каждый предприниматель заинтересован в возможности быстрого старта производства, своего бизнеса. Здесь часто возникает проблема с подбором производственной площадки, работников, арендой специального оборудования, а кроме того, сервисным обслуживанием, обеспечением энергоресурсами и т. д. В идеале рядом должны располагаться смежные производства, подрядчики. Такой организационно-производственной площадкой стали корпуса самарского завода, в советском прошлом занимавшегося металлургическим производством. Читать полностью