Кушмухаметов Г.З.

Среди Героев Социалистического Труда, получивших это высокое звание за выдающиеся успехи и особые заслуги в труде на просторах Оренбуржья, есть несколько наших соплеменников, которые являются уроженцами самарской земли. Об одном из них – трактористке Афлятуновой Ф.Ф., проведшей 30 лет на «железном» коне, было рассказано в 33-м номере журнала. Теперь пришло время поведать еще о двух наших славных земляках: Кушмухаметове Г.З. и Мурсалимове Ф.Х.
Читать полностью →

Суфия ханым

Татарлар арасында үрнәккә куярлык гаиләләр булуы күңелне җылыта. Гадәттә, андый гаиләләр әби-бабайлардан башлап, онык-туруннарга кадәр тәртипле, тәрбияле, мактап кына телгә алырлык, лаеклы кешеләрдән тупланган була. Читать полностью →

В тренерские годы

В феврале исполнилось 65 лет отечественному биатлону. Именно зимой 1958 года в эстонском городе Отепяв рамках очередного чемпионата СССР по лыжным гонках прошло первое состязание по«современному зимнему двоеборью». Так поначалу назывался этот ныне весьма популярный вид спорта, нашедший многочисленных поклонников и в нашей стране. А выросшие в ней мастера соединения скорости бега на лыжах с меткостьюстрельбы в единый сплав добивались блестящих побед в борьбе с корифеями мирового биатлона. Достаточно напомнить, что Советский Союз навсегда стал единственной страной в мире, которая за период своего существования получала «золото» во всех олимпийских эстафетах биатлонистов-мужчин. А фиксировался такой успех шесть раз подряд – с 1968-го по 1988 год. Кроме того, высшая ступенька пьедестала почета была освоена и на чемпионатах мира. Среди победителей мировых первенств значится и наш земляк Мухитов Н.Г., оставивший ярчайший след в истории ульяновского биатлона. О нем и расскажем самарцам.
Читать полностью →

Кулларыннан гөлләр түгелә… Кеше сокланырлык әллә нинди хикмәтләр ясаучылар турында әнә шулай диләр. Самар өлкәсенең декоратив-гамәли сәнгать һәм халык кәсебе остасы, шәһәребез рәссамнары һәм декоратив-гамәли сәнгате осталарының “Палитра” союзы әгъзасы — Әзвәт кызы Миләүшә Зәвьялова нәкъ шундыйлардан. Ул менә инде 20 елкул эшләре белән шөгыльләнә. Читать полностью →

Хамидуллин Г.Х.

В середине текущего года исполнилось 80 лет началу истории большой татарстанской нефти. А дебютировала летопись с известия  о том, что 25 июля 1943 года на скважине №1, оборудованной около деревни Шугурово, впервые в ТАССР получен промышленный приток искомого углеводородного сырья. Уже через неделю было заявлено об открытии первого в республике месторождения «черного золота» – Шугуровского. Руководил той бригадой перводобытчиков нефти на названной вышке буровой мастер Хамидуллин Гариф Хамидуллович. Со временем этот уроженец самарской земли стал дважды кавалером ордена Ленина, который являлся высшей государственной наградой СССР.
Читать полностью →

Ф.И. Муртазина

В год 40-летия Победы куйбышевские портовики установили на улице Стрелка реки Самары стелу товарищам по работе, отдавшим жизнь за свободу Родины в период Великой Отечественной войны. На памятнике размещена табличка с именами 45 погибших речников, среди которых значится и Ф.И. Муртазина. Она работала приемосдатчицей на пристани Куйбышев, а как секретарь комитета ВЛКСМ пристани активно занималась и общественной деятельностью. Комсомольский вожак был явно на своем месте. Но Фарида добровольцем ушла на фронт и погибла на территории Польши, где и похоронена. Жители и гости Самары могут видеть ее имя на борту пассажирского теплохода, курсирующего по Волге на пригородных маршрутах.
Читать полностью →

Как-то при посещении Самарской областной универсальной научной библиотеки ее сотрудник А.Александров обратил мое внимание на страничку одного из номеров оперативного бюллетеня Книгоцентра ОГИЗа (Объединенного государственного издательства РСФСР), который выходил в 1931-1935 гг. в Москве под названием «Советская книготорговля». На ней размещена заметка комсомольца Н.В. Шамсутдинова – заведующего Старо-Кулаткинским магазином Куйбышевского края, об опыте его работы совместно с активистами райкома ВЛКСМ по распространению национальной литературы среди татарского населения этого района. Ниже приводится ее текст.
Читать полностью →

«Тарих — ул фонарь кебек, үткәннәрдән безнең киләчәккә юлны яктырта!»  В.О. Ключевский. 

Тарихчы галим В.О. Ключевский (1841-1911г.г): «Тарих — ул халыкның үзәк тамыры. Үз тарихын югалту нәтиҗәсендә күп илләр, халыклар, хәтта цивилизацияләр дөнья тарихы сәхнәсеннән төшеп калганнар. Аларны көчле рухлы халыклар йота барган».

Халкыбызның тарихы, аның үткәннәре белән горурланып яшәгән бабаларыбыз үз динен, телен һәм үз азатлыгын саклау юлында үлемгә дә барганнар. Нинди генә басым, газаплар кичермәсеннәр — алар милләт бөтенлеген, аның рухи бөеклеген югалтмыйча, безнең дәверләргә кадәр саклап килгәннәр. Ни кызганыч, хәзер телебез, милли үзаңыбыз зәгыйфьләнә, гореф-гадәтләребез сансызлана һәм татарлык рухы торган саен сүрелә бара. Чөнки аның үзәк тамыры булган тирән тарихы — хәзер кимсетелгән, авыр хәлдә. Үзе тирән фаҗигалы гомер кичерүгә дә карамастан, халкыбызның бөек улы — шагыйрь, рәссам Гакил Сәгыйров та үзенең иҗатында бу хәлләрне яктыртуга шактый зур урын бирә һәм тирән кайгыртучанлык күрсәтә.

Менә якында аның тууына 85 ел тулу уңаеннан ул яшәгән, иҗат иткән һәм шунда күмелгән Иске Фәйзулла авылының үткәннәре турында язылган китап басылды. Халык арасында таралгач, аның эчтәлеге хакында фикер алышулар дәвам итә. Шуларның кайберләре түбәндә тәкъдим ителә: Читать полностью →

Аллаһыга шөкер, Самар татарлары арасында милләтебез язмышы өчен янып-көеп йөрүче, ана телебезне, мәдәниятебезне, гореф-гадәтләребезне, динебезне саклап калуга һәм үстерүгә зур өлеш кертүче шәхесләр аз түгел. Читать полностью →

Акыллы, максатчан, тәрбияле, ачык күңелле яшьләребез белән аралашуы бигрәк рәхәт тә инде! Өстәвенә, тыйнак, уңган-булган, үз милләтләрен хөрмәтләүче, күркәм холыклы, һөнәрләрен ихластан яратучы кешеләр дә булсалар, бу күңелгә аеруча хуш килә. Алар белән сөйләшү ләззәт китерә, киләчәгебезнең ышанычлы кулларда булуына зур ышаныч туа. Читать полностью →

Бу көннәрдә 40 елдан артык Татар Байтуганы авылында  фельдшер булып эшләгән Рәйсә Зәки кызы Кәлимуллина-Субеева вафат булган…

Тәнзилә Мирзовна Кәлимуллина-Шиһапова.

Изгелегегезнең чиге юк,
Кояш сипкән нурлар шикелле.

Татар Байтуганы авылына килгән һәрбер кешене, кунакмы ул, туган ягын озак еллар күрмичә сагынып кайткан бер баласымы, туймы, кыз сорарга килгән яучымы, егет йортын күрергә килгән
кодалармы, газизләрен соңгы юлга озатучылармы, әти-әни васыятен үтәп, аларны туган җирләренә җирләргә алып кайтучылармы – барысын да тау битендә, кояш нурларына күмелеп утыручы бер йорт каршы ала. Ул бар яктан да агачлар белән уратып алынган. Аның артында бик зур талтирәкләр һәм шомырт агачлары сакта тора, ә алдында капка төбеннән үк салкын сулы чишмә челтерәп ага. Аны Рәйсә апай чишмәсе, диләр. Чишмә янында ук чыганакның моңлы җырын тыңлап үскән горур тал- тирәк үсеп утыра. Монда юлчылар, туктап, саф чишмә суын эчеп, агач күләгәсендә ял итеп алалар. Хәзерге вакытта бу йорт буш булса да, тирәсендәге агачлар аны ялгыз итмиләр, бер төрле матурлык өстәп, тирә-якны бизәп торалар. Читать полностью →

“Бигрәк пар килгәннәр!” – дип сокланмый мөмкин түгел Илшат белән Юлия Залятдиновларга. Бер-берсен яраталар, хөрмәт итәләр, бер-берсенең кадерен беләләр алар. “Юлиянең зәңгәр күзләре мине гомерлеккә әсир итте”, — дип елмая Илшат. Читать полностью →

– «Самар татарлары» журналын шаккатып укып чыктым. Башка журнал-газеталардан бик нык аерыла икән, – дип уртаклашты Яр Чаллыда яшәүче эшмәкәр Алия Нәсим кызы Ганиева. – Тирән эчтәлекле, милли темаларга курыкмыйча язалар, тарихи мәкаләләр дә бар. Язучы Айгөл Әхмәтгалиева белән әңгәмәне рәхәтләнеп укыдым («Самар татарлары» журналы, №1, 2023 ел). Аның туган телне саклау, балаларны тәрбияләү турында әйтелгән фикерләре белән тулысынча килешәм, ләкин үземнең дә әйтер сүзем бар. Читать полностью →