Апрель - месяц Тукая: он подарил татарскому народу великого поэта (26 апреля 1886 года),
«Барыгыз да дошманга каршы сугышка чыгыгыз»
Самар татарлары – Бөек Ватан сугышы ветераннары Дан мәйданында. 9 май, 1995 ел. Алдагы рәттә: Гыйльман Гарифуллин, Шәһит Шәфигуллин һәм Али Вәлшин. Әнәс Мингалиев фотосы.
1942 елның маенда Уфа Диния нәзарәте Советлар Союзының барлык мөселманнарына мөрәҗәгать белән чыккан
Самар Тарихи мәчете берничә ел буена гарәп әлифбасында нәшер ителгән иске китапларны җыю эшен алып бара. Ул безнең милләтебез, динебез өчен бик мөһим һәм кирәкле эш. Шулай итеп, Тарихи мәчетебез тарихи мирасыбызны саклауга зур өлеш кертә.
Татар авылларында, шәһәрләрдә шушы китапларны барлаганда искиткеч әйберләр дә табылып тора. Шулар арасында – бүген «Самар татарлары» журналы укучыларының игътибарына тәкъдим ителгән документ. Ул 1942 елда Уфа Диния нәзарәтенең сугыш хакында язылган мөрәҗәгате. Аның олы киңәшмәдә кабул ителгәннән соң, СССРда яшәгән барлык мөселман халыкларының телләренә тәрҗемә ителүе һәм күп тираж белән газеталарда, аерым брошюра рәвешендә дә бастырылып, бөтен илгә таратылуы мәгълүм. Читать полностью
На высоте 226,6 метров — подвиг алькинца / Үлем хакына җиңү
«Юсуп Салимов — уроженец села Алькино Похвистневского района. Погиб 12 июля 1943 года. Гвардии младший сержант, командир отделения 284 ГСП, 95 ГСД, посмертно награждён орденом Красного Знамени».
(Из архива Министерства обороны).
Это было на подступах к важной высоте во время наступления фашистских войск на дуге Курско-Белгородского выступа. Земля, раскалённая июльским солнцем, дышала зноем. Горели поспевающие хлеба. Ядовитое удушье стесняло дыхание. Мучила жажда. Но невозможно было оставить окоп, чтобы раздобыть где-нибудь поблизости хотя бы глоток воды.
О чем говорит название села Кошки?
Местность, где сейчас располагается Кошкинский район, хранит в себе несметное количество тайн и загадок. Например, находки, найденные при археологических раскопках, проведенных в 1972 году близ села Кошки, говорят о том, что здесь 3 — 3,5 тысяч лет тому назад проживали скифы, сарматы и другие народы, имеющие тюркские корни. Здесь проходила Ногайская дорога, которая впоследствии именовалась Оренбургским трактом. Читать полностью
Они работали на космос и культуру своего народа
12 АПРЕЛЯ — ДЕНЬ РОССИЙСКОЙ КОСМОНАВТИКИ
Праздник под названием «День космонавтики» имеет особое значение для Самарской области, поскольку она более полувека считается важнейшим центром ракетно-космической промышленности страны и кузницей кадров для отечественной космонавтики. Такое ее положение обеспечили своей самоотверженной и качественной работой несколько поколений тружеников региона. Известно, что в их рядах достойно трудились и тысячи наших соплеменников, которых в рамках статьи даже перечислить нереально. Но рассказать о тех из них, кто, помимо обеспечения устремленности человечества за границы атмосферы Земли, находил в себе желание и силы продвигать татарскую культуру на земле Самарской, просто необходимо. Редакция журнала попросила сделать это А.К.Надирова, всю жизнь проработавшего в авиационной промышленности и стоявшего у истоков оживления татарской общественной жизни в регионе. За прошедшее с тех пор время Азат Камилович не выключился из деятельности по развитию родной культуры и сохраняет деловые отношения с татарскими «космическими» активистами. Читать полностью
Байконур хатирәләре
12 АПРЕЛЬ – БӨТЕНДӨНЬЯ АВИАЦИЯ ҺӘМ КОСМОНАВТИКА КӨНЕ
Хөрмәтле укучыларыбыз! Сезнең игътибарга «Прогресс» заводында инженер булып эшләгән, космик корабларны һавага җибәрүгә әзерлектә катнашкан, Самарның «Туган тел» җәмгыяте әгъзасы булган һәм Байконурда татар-башкорт җәмгыятен оештырган М.Ш.Раяновның хатирәләрен тәкъдим итәбез.
«Һәрбер кеше үз кулыннан килгән кадәр эш эшләргә, байлык вә һөнәр һәм дә сәнәгать тугрыларында милләтнең күтәрелүенә ярдәм кылырга тиешле».
Ризаэтдин бине Фәхретдин. Читать полностью
Яңа Ярмәк авылы помещик Блудов җир биләмәләре урынында барлыкка килгән
Хәзерге Камышлы, Похвистнево районнары, Татарстан Республикасындагы Әлмәт, Лениногорск, Шөгер, Минзәлә, Сарман районнары Казан ханлыгы алынгач чукындырудан качкан халык белән тулган. Бигрәк тә Сок һәм Кинел елгалары арасындагы башкорт биләмәләре дип аталган әрәмәләргә, урманнарга һәм болыннарга, бай җирләргә качкыннар күпләп килеп урнашканнар. Читать полностью
Страницы крымской истории: «Невыразимо тяжки должны были быть условия их в Крыму, если татары решались на такой подвиг…»
Процесс первой массовой эмиграции начался сразу после аннексии Крыма Россией в 1783 году. А самой масштабной и трагической по последствиям стала эмиграция крымских татар середины ХIХ века: по официальным сведениям, тогда Крым покинуло около 193 тысяч человек.
В статье публициста М.Гольденберга «Крым и крымские татары», опубликованной в ноябрьском номере за 1883 год «Вестника Европы», читаем: «Печальный переворот в хозяйстве Крыма находится в тесной связи с историей периодически повторяющихся повальных выселений татар в Турцию». Читать полностью
Бәйрәмебез котлы булсын! (ВИДЕО)
«Ялкынлы яшьлек»нең 80нче еллар ахыры коллективы.
Кара син гомер агышын! Әле генә студент егетләр Шамил Сатдаров, Мидхәт Галимуллин, Илгиз Колючев, Камил Шамкаев һәм Әхмәт Нәфыйгин Куйбышевта татар ансамбле оештырып йөриләр иде. Күз ачып йомарга да өлгермәделәр, менә инде аларның гөлҗимеше – “Ялкынлы яшьлек” җыр, бию һәм шигърият ансамбле үзенең 45 яшен бәйрәм итә. Читать полностью
Может кто узнает своего родственника-героя на старом фотоснимке?
На этом фото есть солдаты из села Алькино.
В нашем семейном фотоальбоме есть старый фотоснимок. На нем в первом ряду первый справа с орденом Красной Звезды — это Ягуфаров Габбас Ягуфарович из деревни Денгизбаево Большечерниговского района Самарской области. Прошел он всю войну, воевал связистом в 1-ой армии под командованием Л.И.Брежнева. Мы, многочисленные его дети, внуки и правнуки, помним и гордимся его подвигами. Читать полностью
Камышлы авылы мәчетләре тарихы
Татарлар кайда гына килеп урнашсалар да, яңа тормыш башлаганда аларның иң беренче хыяллары мәчет төзү булган. Чиксез авырлыклар, ялангычлык чорында, ачлы-туклы заманнарда да аларда мәчет булдыру өмете сүрелмәгән.
Камышлы авылында Ислам диненә кагылышлы хәлләрне, мәчетләр тарихы хакындагы хәбәрләрне Саҗит хәзрәт Гусамов һәм аның хәләл җефете Минҗиһан абыстай туплаганнар. Читать полностью
Первая татарская театральная школа была организована в Самаре
В далеком 1920 году в Самаре при штабе ПриВО организуется татарская драматическая студия, в которую было принято 120 человек, среди них были X. Уразиков, Т. Гиззат, М. Абсалямов, А.Мазитов, Р.Файзи и другие. Они впоследствии стали известными татарскими режиссерами и артистами.
Студия была первой татарской театральной школой. Директором студии был назначен мастер сцены Зайни Султанов, учебной частью заведовал драматург, артист и театровед Карим Тинчурин. Читать полностью
Иске Ярмәк авылы һәм андагы мәчетләр тарихы
Илебездә дингә иреклек бирелгәч, авыл халкы тырышлыгы белән җиденче мәчет заманча матур, җыйнак һәм күркәм итеп төзелде.
Кайсы гына авыл тарихын алсаң да, ул һәрвакыт анда яшәгән дин әһелләренең һәм анда корылган мәчетләрнең язмышына бәйләнгән.
Хәзерге Камышлы, Похвистнево районнары, Татарстан Республикасындагы Әлмәт, Лениногорск, Шөгер, Минзәлә, Сарман районнары Казан ханлыгы алынгач чукындырудан качкан халык белән тулган. Бигрәк тә Сок һәм Кинел елгалары арасындагы башкорт биләмәләре дип аталган әрәмәләргә, урманнарга һәм болыннарга, бай җирләргә качкыннар күпләп килеп урнашканнар. Бу хәзерге Камышлы районы тарихын күзаллаганда ачык күренә.
Хәзерге Камышлы районына кергән авылларның җирләре унсигезенче гасырның икенче яртысында тарханнар нәселеннән булган Ярмөхәммәднең җир биләмәләренә кергәннәр. Ярмөхәммәднең идарә үзәге хәзерге Иске Ярмәк авылына күчүенең сере – ул пристав һәм исправник яшәгән Исаково авылына якынрак булу исәбенә бәйләнгән. Читать полностью